Geestelijk verzorger Anton zet zich in voor 'roze' senioren

Anton volgde de lerarenopleiding Theologie en Geografie in Amsterdam. En aan het eind van zijn studie volgde hij een module over humanisme.

‘Ik maakte kennis met een positieve levensovertuiging waar ik enorm blij van werd. Ik leerde dat waarden en normen plaats-, tijd- en cultuurgebonden zijn. Het humanisme inspireerde me dan ook om Humanistiek in Utrecht te gaan studeren. Er ging een wereld voor mij open! En na een lange begeleiding kwam ik op mijn 28ste uit de kast. Wat een gigantisch gevoel. Alsof ik een duif was die bevrijd werd uit een diepe donkere put.’

‘Nu is het heerlijk om open te kunnen zijn over wie ik ben, mijn zoektocht, mijn onzekerheden en drijfveren. Daarmee help ik anderen om open te zijn over hun kwetsbaarheid en gekwetstheid. Na het verschijnen van het Groenboek Belweek Roze Ouderen in 2006, met daarin knelpunten over homo-onvriendelijkheid in de zorg, ben ik me gaan inzetten voor het welzijn van roze senioren.’

‘Medewerkers van zorgorganisaties beseften toen nog niet dat er best veel LHBTI-senioren zijn. En deze ouderen waren door hun levensgeschiedenis ook nog erg op hun hoede voor onbegrip, afwijzing en discriminatie. Terwijl het juist in een verpleeghuis - waar je 24 uur per dag bent - van belang is dat mensen zich vrij, veilig, geaccepteerd en gewaardeerd voelen.’

‘Vijftien jaar terug organiseerden we de eerste Senior Pride in 6 zorgcentra. Dat was een leuke ervaring, met veel positieve reacties. Inmiddels is de Senior Pride uitgegroeid tot een groots evenement. Naast de Roze Brunch en het Senior Pride Concert zijn er wel 50 ‘roze’ activiteiten in verpleeghuizen, waar zo’n 3.000 verpleeghuisbewoners en bezoekers aan meedoen.‘

Het is enorm inspirerend om te zien hoe activiteitenbegeleiders en geestelijk verzorgers op allerlei manieren seksuele diversiteit zichtbaar maken. Via muziek, film, vieringen, dans, travestie, tentoonstellingen, bingo, de huiskrant en zelfs roze maaltijden. Bewoners vinden het een verademing. De boodschap is: hier mag iedereen zichzelf zijn.’

‘Ik ben het meest trots op een bewoner van het Willem Dreeshuis (nu Willem Drees - Oostpoort) die het lef had op 89-jarige leeftijd als transgender uit de kast te komen. Hij had een pride-bijeenkomst in het huis bezocht. En de boodschap dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn, had hem erg geraakt. Als kind trok hij vaak stiekem de kleren van zijn zus aan. Later woonde hij alleen en droeg hij dameskleding. Zijn grote wens was om als dame aan het kerstdiner aan te schuiven. Bewoners zagen haar als held, anderen vonden het verwarrend. Medewerkers vonden het fantastisch.’

‘Ook ben ik er trots op dat De Rietvinck als eerste verpleeghuis in Nederland de Roze Loper kreeg, het certificaat voor homovriendelijkheid. Er kwamen professionals uit binnen- en buitenland op werkbezoek, zoals bijvoorbeeld een staatssecretaris uit Brussel. Mooi was ook dat ik over onze visie kon vertellen op een congres voor zorgmedewerkers en managers in Duitsland.’ 

‘Het is een misverstand te denken dat de homovriendelijkheid in verpleeghuizen inmiddels vanzelfsprekend is. Er komen immers voortdurend nieuwe bewoners, nieuwe medewerkers en vrijwilligers. Tegelijkertijd neemt de levensbeschouwelijke en culturele diversiteit toe, en dat is mooi! Maar nog niet iedereen in Nederland is bekend met homoseksualiteit. Er zijn, ook onder medewerkers, mensen die er weinig of niets over weten of er afwijzend over denken. Het blijft dus belangrijk dat iedereen alert is en aan een sfeer van vrijheid en verdraagzaamheid blijft werken.’

Anton Koolwijk is humanistisch geestelijk verzorger bij Het Schouw. Daarnaast is hij bij Amstelring lid van de werkgroep 'Diversiteit'.