‘Het werk als logopedist kan mooi, maar soms ook frustrerend zijn’

Daphne van der Kant en Martha Helmerhorst, logopedisten bij Amstelring
Daphne van der Kant en Martha Helmerhorst werken als logopedist. Een van de leukste dingen aan hun baan is het werken in een multidisciplinair team en werken met een bijzondere en uiteenlopende doelgroep. Ze vertellen over hun werk en gaan in op de misvattingen die er over logopedie bestaan.
Daphne en Martha werken bij woonzorgcentrum Willem Drees - Oostpoort en op de polikliniek Huntington, wat in hetzelfde gebouw als het woonzorgcentrum zit.  
Waar je als logopedist in een praktijk vaak zelfstandig werkt, zijn zij juist onderdeel van een team dat samen afstemt wat een bewoner of cliënt nodig heeft. De doelgroep is daarbij uiteenlopend, van mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH), de ziekte van Parkinson tot ouderen en mensen met de ziekte van Huntington, een erfelijke hersenaandoening waarbij de hersenen worden aangetast. 

Een relatie opbouwen

Daphne: ‘Ik houd me als logopedist ook met het hele verhaal om deze mensen heen bezig, de gezinnen en de begeleiding. En de begeleiding van de zorgteams. Affiniteit met de doelgroep is dus belangrijk. Bij iemand met de ziekte van Huntington ben je langdurig betrokken. Je bouwt een relatie op, omdat je in de levens van deze mensen meeloopt, terwijl zij door verschillende fasen in hun leven en ziekte gaan. Het is dan de uitdaging om te kijken wat logopedie kan bijdragen op dat moment.' 

Mooi, maar soms ook frustrerend

Martha: ‘Met Huntingtonpatiënten werken is uitdagend, ook omdat het wel voorkomt dat cliënten liever de zorg mijden dan gebruik te maken van een multidisciplinair team. Juist dan is het de uitdaging om deze cliënten de zorg te kunnen en mogen geven die ze nodig hebben. En als dit lukt, geeft dit wel veel voldoening.’
‘Een belangrijk onderdeel van het werk is dan het vertrouwen winnen. Dat proces, samen met het team, is prachtig, maar soms ook frustrerend. Dan ligt er een plan, is er een team en dan wil deze cliënt toch geen contact of therapie. Dat kan wel heftig zijn.'

Vertrouwen winnen is cruciaal

Ook Daphne ziet het vertrouwen winnen als een cruciaal onderdeel van het vak. 'Het verbaast me wel eens hoeveel we in gesprek zijn, naast de logopedische oefeningen. Achter elke vraag zit vaak een andere vraag waar je ook iets mee moet, anders heeft begeleiding geen zin. En zo krijg je ook een band met de mensen die je behandelt, ongeacht je doelgroep.' 

Misvattingen

Daphne en Martha merken allebei dat er veel misvattingen zijn over wat hun werk precies inhoudt. Martha: 'Mensen denken dat het over slissen gaat. Soms wordt iemand naar ons doorverwezen en zeggen ze, ik slis toch niet? Waarom moet ik hier naartoe? Maar ons vak is heel breed. Het gaat over taal, spraak, stem, gehoor en slikken. In de ouderenzorg is vooral het slikken essentieel. Het gaat om trainen, aanpassen, compenseren. Bij Huntington en Parkinson werken we daarnaast veel aan de spraak.' 
Daphne: ‘De stappen die je zet in het begeleidingsproces zijn niet altijd groot, maar toch moet je voor elk stapje oog houden. Hoe klein ook, je moet het kunnen zien. Het zijn niet altijd grote resultaten, maar elke stap is goed. Soms tref je mensen die heel sceptisch zijn bij binnenkomst en uiteindelijk toch afscheid nemen met het gevoel dat ze er iets aan gehad hebben. Dan ben ik ook blij.’
Dat ze daarbij naast deze mensen mag lopen tijden een heftige fase in hun leven, dat vindt ze nog steeds heel bijzonder. 'Vaak zijn mensen op hun kwetsbaarst, of ze worden steeds kwetsbaarder. Soms is iemand veel ouder dan ik, en kom ik als “broekie” bij ze binnen. Maar ze staan het toch toe dat ik er ben en kan ik iets betekenen. Dat blijf ik bijzonder vinden.' 

Achteruit gaan

Martha heeft dat leeftijdsverschil wat minder, lacht ze. 'Ik ben ook niet altijd zo positief, want sommige ziektes zijn zo voortschrijdend. Als je iemand al 5 jaar ziet en ze achteruit ziet gaan, dan doet dat pijn. Dat vind ik wel lastig. Soms denk ik, ‘waar ben ik eigenlijk mee bezig?'. Ook Daphne heeft die moeilijke momenten wel eens. 'Het blijft moeilijk als je iemand achteruit ziet gaan.' 
Martha: ‘Ik vraag me wel eens af of het langdurige traject zin heeft gehad. Alle inspanningen van iedereen, ook van de cliënt zelf. Maar vaak is dat wel zo, weten we dingen en mogelijkheden te bedenken, te zorgen dat iemand kan blijven spreken of verstaanbaar blijft. Ik werk hiernaast ook nog een dag in een praktijk met kinderen. Soms is het wel fijn voor de afwisseling om met een andere doelgroep te werken.'

Nooit saai, maar juist complex en dynamisch

Een werkdag als logopedist ziet er altijd weer anders uit, vertellen de twee. Daphne: 'De ene keer loop je de benen onder je lijf uit en weet je niet waar je het zoeken moet. Dan belt iedereen of je even bij iemand met slikproblemen kan komen kijken, dat is een acuut probleem. Op zo’n dag zie ik soms m’n bureau helemaal niet. En op een andere dag zit je alleen maar in overleggen. Dat ik op 3 locaties werk en in de eerstelijn werk met verschillende doelgroepen, zorgt ervoor dat mijn werk nooit saai is. Eerder complex en dynamisch.' 
Martha werkt 3 dagen per week voor de poli, waarbij op een vaste dag de carrousel-onderzoeken plaatsvinden. 'De poli-patiënten komen jaarlijks voor onderzoek naar de poli. Die dag is altijd een superdrukke dag, waarbij ook alle tests die afgenomen worden, uitgewerkt moeten worden. Daarna wordt een behandelplan opgesteld, dat weer in een multidisciplinair overleg besproken wordt. Soms is er aan het eind van deze dag ook nog intervisie.' 

Oog houden voor kleine stappen

Daphne van der Kant, logopedist bij Amstelring
Daphne: ‘Ik haal veel voldoening uit het contact met mensen. Als dat prettig verloopt, kan ik al blij zijn met een dag. En oog houden voor de kleine stappen, zelfs als deze niet logopedisch zijn. Als iemand iets gezegd heeft, of ziet dat iemand zelf verder kan. Dat maakt me blij. Recent nog had ik een sessie met iemand die al 10 jaar een chronische hoest heeft. In de eerste sessie hebben we wat technieken toegepast en hoestte die persoon zo’n 10 minuten niet. Dat was al heel lang niet gebeurd. Om te zien dat je advies helpt, dat doet me goed.'

Afronden en thuis loslaten

De volle dagen vragen om een goede planning. Martha: ‘Ik ga tevreden naar huis als alle afspraken en behandelingen afgerond zijn op die dag én alles in het systeem staat. Als alles compleet is gemaakt en het multidisciplinair plan is ingevuld, dan mag ik naar huis van mezelf. En dan schieten me op de terugweg naar huis nog wel wat dingen door het hoofd die ook nog gedaan moeten worden. Maar, eenmaal thuis, dan laat ik werk los en geniet ik van m’n vrije avond.'

Blijf op de hoogte van de nieuwste vacatures

Meld je aan en ontvang ze als eerste in je mailbox.